2024-04-18
Van cacaoplantage in West-Afrika tot chocoladereep in je broekzak: de cacaoboon legt een flinke logistieke reis af. Daar speelt Port of Antwerp-Bruges een belangrijke rol in. Antwerpen biedt verschillende voordelen voor het verschepen van cacaobonen. De aanwezigheid van belangrijke spelers in de toeleveringsketen van cacao zijn daar het bewijs van.
Maar liefst 60% van de wereldwijde cacaoproductie komt uit Ivoorkust en Ghana. Daar oogsten boeren de bonen. Die boeren verenigen zich in coöperaties om de bonen te verkopen. Nadat de bonen op de markt zijn gebracht, gaan ze naar magazijnen, waar ze in zakken worden verpakt en opgeslagen, klaar voor transport.
In Ivoorkust verkopen de coöperaties zelf hun bonen. In Ghana verkopen de coöperaties de bonen aan een staatsorgaan, de Cocoa Marketing Company, die vervolgens onderhandelt met eindkopers. Die eindkopers zijn vaak beleggers.
Die sleutelrol voor West-Afrika in de wereldhandel van cacaobonen zorgt ook voor kwetsbaarheden in de economie. Een laat regenseizoen zorgt momenteel voor een minder succesvolle oogst in de regio. Daarnaast krijgen de bonen ook af te rekenen met het Cacao Swollen Shoot Virus. Die factoren zorgen voor een kleiner aanbod. Eerste schattingen gaan uit van een oogst die 30% lager ligt. Daardoor ligt de prijs per ton dit jaar meer dan drie keer hoger dan vorig jaar.
Die prijsschommelingen, en het feit dat cacaobonen lang bewaard kunnen worden, maken het een interessante markt voor beleggers. Daardoor kent de cacaomarkt twee belangrijke stromen: bonen die direct naar de industrie gaan en bonen die als belegging op de International Commodity Exchange (ICE) verhandeld worden. De bonen die als investering op de beurs verkocht worden, vormen een bufferstock die soms wel tien jaar kan blijven liggen. Uit die strategische voorraden, kan geput worden op momenten van een mindere oogst. Zo blijft de toevoer van de cacaobonen verzekerd.
Op minder dan twee weken bereiken de bonen Antwerpen vanuit Afrika. De containers zijn bekleed met speciaal papier en droogzakken die het vocht opnemen.
Cacaobonen houden veel vocht vast. Dat is een uitdaging voor het transport. Door het temperatuurverschil tussen Afrika en Europa condenseren de cacaobonen. Ze worden nat en kunnen gaan schimmelen. Daarom zijn korte transittijden van groot belang.
De cacaobonen bereiken Antwerpen in containers of in bulk. Tijdens het cacaoseizoen, dat van oktober tot maart duurt, zijn er wekelijks verschillende verschepingen vanuit Ivoorkust en Ghana naar Antwerpen. Port of Antwerp-Bruges is een belangrijke cacaohaven voor Europa dankzij uitstekende verbindingen met het Afrikaanse continent, de grote capaciteit voor containers en de nabijheid van veel chocoladeproducenten.
Omdat veel cacaobonen als belegging gekocht worden, moeten ze lang bewaard blijven. Dat gebeurt in ICE-gekeurde magazijnen op slechts een aantal locaties, waaronder Antwerpen. Die voldoen dus aan de hoogste kwaliteitsnormen.
In die magazijnen worden de bonen ook herverpakt en gereinigd. Stalen worden genomen om de kwaliteit te waarborgen en geschillen op te lossen. Bij het blenden mengen bedrijven bonen van verschillende kwaliteiten en oorsprong naargelang de wensen van de klanten. Infestatiecontroles en pestcontroles zijn een prioriteit in de magazijnen. Dat gebeurt in de containers, zakken en op later genomen stalen.
Naast de opslag van de cacaobonen, onder andere in een volautomatisch bulkmagazijn, voorzien we ook gespecialiseerde behandelingen.
Een kwaliteitscontrole gebeurt in een laboratorium, in lijn met de voorschriften van de sector. Bij elke beweging worden de bonen gewogen, omwille van contractuele redenen, maar ook om het gewichtsverlies bij te houden. Dat is onvermijdelijk door het vochtverlies van de cacaobonen. Zo kan je verklaren waarom 100 kilogram opgeslagen cacaobonen na verloop van tijd 2 kilo gewicht verliest. Ten slotte kunnen de bonen in bonded warehouses blijven liggen. Zo moeten ze nog niet ingeklaard worden bij de douane tot er een klant gevonden is.
In Antwerpen vind je uitgebreide opslagfaciliteiten voor cacaobonen, met magazijnen die volledig ICE-gecertificeerd zijn en dus voldoen aan de hoogste kwaliteitsnormen. Bovendien zijn er snelle overzeese verbindingen met de belangrijkste herkomstlanden in Afrika.
Daarnaast vormt ook de grootte van de haven een voordeel. Elke rederij die cacao verscheept heeft een vaste plek om te lossen. Antwerpen is daardoor een belangrijke bestemming voor al die rederijen. Als je de cacao wilt verschepen vanuit het land van herkomst, kan je zo onbeperkt kiezen uit verschillende opties. Je bepaalt bijvoorbeeld zelf of je met een rederij samenwerkt die bewust met duurzaamheid bezig is of niet. Daar legt de haven geen beperkingen op.
Dankzij het grote aantal bedrijven actief in cacao in Antwerpen, biedt de haven een waaier aan mogelijkheden voor iedere vorm van verpakking en vervoersmodus. Dat zorgt er ook voor dat de haven in staat is om zeer flexibel mee de overstap te maken naar bijvoorbeeld duurzamere vormen van verscheping.
De opslagbedrijven en havenarbeiders in Antwerpen bezitten de kennis en mogelijkheden om ieder type van verpakking te ontvangen:
Tenslotte is ook de ligging in België een extra troef. Naast meer dan ca. 700 fabrikanten van cacao bevinden de grootste chocoladefabriek én het grootste chocolademagazijn ter wereld zich in het land. Belgische chocolade geniet wereldwijd een hoogwaardige reputatie.
Belgische chocolade wordt naar de hele wereld geëxporteerd. Bij die export is er een onderscheid tussen twee producten. Enerzijds heb je de afgewerkte chocoladeproducten die hier gemaakt worden, zoals pralines, chocoladerepen, etc. Anderzijds is er de chocolade die gemaakt wordt om andere producten mee te maken.
De export van dat laatste product komt in verschillende vormen voor. Voor het transport binnen Europa kiest men voornamelijk voor een vloeibare vorm via tankwagens. Zo gaan fabrikanten er meteen mee aan de slag om bijvoorbeeld pralines met te maken. Voor internationale export vervoert men de chocolade vooral in industriële blokken. Die kunnen later opnieuw gesmolten worden. Ten slotte zijn er nog gespecialiseerde vormen zoals parels of curls. Dat is voornamelijk voor artisanale toepassingen, zoals een bakker die kleinere hoeveelheden chocolade nodig heeft voor zijn patisserie of als decoratie.
Belgische chocolade wordt overal gezien als een extra kwalitatief product met belangrijke afzetmarkten in Noord-Amerika, Azië en het Midden-Oosten.
