De anode: antiroest eerste klas

Gelukkig bestaat er een oplossing om het roesten van het schip uit te stellen: de anode. Het idee is simpel: je leidt de elektrische stroom af naar stukken minderwaardig metaal die je aan het schip bevestigt. Deze blokken, de anodes, zullen eerst wegroesten en beschermen zo het schip. Dit heet in het jargon ‘kathodische bescherming’.

De Britse scheikundige Sir Humphrey Davy, ook bekend als uitvinder van de mijnlamp, past dit systeem voor het eerst toe in Engeland in 1824.  Om houten schepen te beschermen tegen onder andere de gevreesde paalworm, krijgt het schip onder water een bekleding met koperen platen. Deze koperen platen worden op hun beurt beschermd door blokken weekijzer. Het minst edele metaal, het weekijzer, lost op, maar het koper blijft vrij van corrosie.

De keuze van materialen is dus van groot belang bij de constructie van een schip. Ontwerpers en scheepswerven zullen altijd proberen zoveel mogelijk materialen te gebruiken met gelijke spanning. Wanneer dit niet mogelijk is, moeten de materialen zoveel mogelijk geïsoleerd worden.

Het aantal nodige anodes verschilt van schip tot schip. Bij elk nieuw schip stellen gespecialiseerde bedrijven een anodeplan op. Daarin geven ze op hoeveel anodes er nodig zijn, welk gewicht ze moeten hebben en op welke plaats op het schip ze moeten komen. Dat is afhankelijk van heel wat factoren: de grootte van het schip, de gebruikte materialen, het oppervlak van het schip dat onder water zit en het vaargebied. Zo krijgt een stalen vaartuig dat vooral in zout water vaart, meestal zinkanodes. Vaart datzelfde stalen vaartuig vooral in zoet of brak water, dan is de anode meestal van aluminium.