De paalworm
Soort: Paalworm
Latijnse naam: Teredo Navalis
Dieet: hout
Grootte: tussen 15 en 30 centimeter
Leefgebied: zee en zout water, wereldwijd
De paalworm, al van gehoord? Je vindt ze in het havengebied van Antwerpen en Zeebrugge vooral terug rond de houten afsluitbalken van sluisdeuren. Ze eten het hout op en veroorzaken zo erg veel schade.
De laatste jaren komen paalwormen meer en meer voor in het havengebied. Dat komt door de verbeterde waterkwaliteit en een hoger zoutgehalte in het water door de toenemende droogte. De paalworm heeft bovendien geen natuurlijke vijanden.
Een mogelijke manier om het dier te bestrijden ligt in het verlagen van het zoutgehalte in de dokken. Kevin Stoop werkt bij de dienst voor haveninfrastructuur van Port of Antwerp-Bruges. Hij vertelt: “Als we het zoutgehalte laag genoeg krijgen en houden, verwachten we dat de beestjes zich veel minder voortplanten. We bekijken momenteel of we in natte periodes extra zoet water kunnen ontvangen vanuit het Albertkanaal en Schelde-Rijnkanaal. Daarnaast zouden we in droge periodes de sluiswerking kunnen aanpassen, zodat er minder zout water in de dokken stroomt vanuit de Schelde.”
Een andere noodzakelijke maatregel is het vervangen van ernstig beschadigd hout. Duikfirma’s monitoren en lokaliseren de paalwormen, en maken inspectieverslagen op van de houten afsluitbalken. “We zoeken actief naar alternatieven voor het hout aan onze sluisdeuren”, zegt collega Matthias Lootens. “Een mogelijk alternatief is kunststof gebruiken voor de afsluitbalken.”
“We bekijken ook oplossingen uit andere landen die geschikt zijn voor onze haven. Zo zijn sommige Nederlandse sluizen uitgerust met spaarbekkens, spoelkanalen, zoutdrempels en bellenschermen. Allemaal aanpassingen die we kunnen overwegen bij het ontwerp van nieuwe sluizen. We plannen binnenkort een test met een bellenscherm om na te gaan hoe efficiënt dit is.” Een bellenscherm ontstaat door op de bodem van de sluis over de breedte een buis met openingen te leggen waar je lucht in blaast. Het gordijn van luchtbellen dat zo ontstaat, voorkomt dat zout en zoet water te veel mengen.
