Rail Bundeling

Port of Antwerp-Bruges en Railport willen tegen 2030 het aandeel van goederentransport via het spoor verhogen naar 15%. Één van de projecten om die doelstelling te behalen is het bundelen van volumes per spoor in Antwerpen. Het bundeling project is operationeel sinds 1 januari 2024.

Spoor Mobiliteit & connectiviteit Antwerpen

Waarom rail bundeling?

Om een aandeel van 15% voor het spoor te behalen is niet alleen een nieuwe mentaliteit nodig, maar ook een grondige operationele optimalisatie. Zo ontwikkelden we al een algemene spoorvisie voor de haven en tekenden we met Railport en Infrabel een Memorandum of Cooperation.

De kwaliteit van het first/last mile vervoer staat vandaag onder druk vanwege drie redenen:

operationele of infrastructurele uitdagingen
gebrek aan transparantie
hoge inefficiëntie door gefragmenteerde levering naar de eindbestemming

Dé oplossing voor die uitdagingen ligt in een betere samenwerking bij havenactiviteiten voor conventioneel singlewagon vervoer (SWL) en voor bloktreinen. Daarbinnen kadert het project om volumes per spoor te bundelen.

Door volumes per spoor te bundelen, verhogen we de efficiëntie van het het spoorvervoer.

Wat willen we bereiken?

Concreet moet dit project leiden tot de optimalisatie van de first/last mile activiteiten, waarbij alle partijen een positieve impact ondervinden.

Verhoogde efficiëntie en flexibiliteit dankzij hogere frequenties en meer roundtrips
Meer transparantie dankzij een goed ondersteund IT-systeem met gestandaardiseerde en gedigitaliseerde processen
Positieve impact op de prijs en het gebruik van de haveninfrastructuur dankzij een productie die kostenefficiënter verloopt
Betere kwaliteit en betrouwbaarheid van het spoorvervoer
Verhoogde toegankelijkheid voor kleinere en nieuwe ladingen

HUPAC has new shuttles to and from Duisburg.

Hoe doen we dat?

Om die bundeling van volumes te verwezenlijken heeft Railport, op vraag van en samen met de industrie en verladers, een systeem opgezet om een vlotte samenwerking te faciliteren. Daarvoor heeft Railport de goederen in kaart gebracht voor het first/last mile traject en treedt op als neutrale facilitator die de organisatie op zich neemt via een groepsaankoop.

Voor de bundeling zelf, is de haven in verschillende zones verdeeld, waarbij we op zoek gingen naar één spoorwegonderneming per zone. Schematisch ziet de bundeling er zo uit:

Eén spoorwegonderneming per zone leidt het first/last mile traject in goede banen, zowel voor block trains als singlewagon vervoer.

De huidige verdeling van de zones en toewijzing aan de spoorwegondernemingen ziet er als volgt uit:

Area 1 – Kanaaldokken: Lineas
Area 2 – Buitenschoor: Lineas
Area 3 – Bevrijdingsdok: Railtraxx
Area 4 – Oorderen : DB Cargo
Area 5 – Old Port: individuele oplossing op maat van elke vrachtbetaler
Area 6 – Oosterweel: Lineas
Area 7 – Deep sea: Railtraxx
Area 8 – WLH: Railtraxx
Area 9 – Zwijndrecht: Railtraxx

Kaart met de verschillende zones en toewijzing aan spoorwegondernemingen volgens de tender over de rail bundeling.

Het stappenplan voor het project zag er als volgt uit:

Railport ondertekent een multilaterale NDA (non-disclosure agreement) met elk bedrijf dat volumes deelt.
Railport brengt de volumes in kaart op het first/last mile traject.
Het deelnemende bedrijf geeft Railport het mandaat om zijn volumes te bundelen in een groepsaankoop. Railport verzamelt en consolideert de volumes over de first/last mile.
Railport verdeelt de haven in zones op basis van de geconsolideerde volumes en operationele optimalisatie en organiseert een tender voor bundeling. Daarbij werkt het op mandaat van de industrie/vrachtbetaler.
Railport evalueert de aanbiedingen volgens vooraf bepaalde principes in de tender en kiest een spoorwegonderneming per zone. De deelnemende bedrijven sluiten een overeenkomst voor de first/last mile met de gekozen spoorwegonderneming.
Railport ontwikkelt een IT-toepassing voor de ondersteuning van het bundelingsproces.

Om het project te doen slagen, is een neutrale uitbating van de trieerheuvel van groot belang. Zo hebben alle spoorwegondernemingen toegang, kunnen we een ondersteunende IT-toepassing realiseren en kunnen de transportovereenkomsten aangepast worden. De trieerheuvel is sinds April 2023 in neutraal beheer.

Wat verwachten we van de deelnemers?

Op korte termijn verwachten we van bedrijven (de vrachtbetalers) die willen deelnemen in de huidige of een toekomstige tender, dat ze:

een multilaterale NDA ondertekenen om de deelname te formaliseren
data over volumes en eindbestemmingen ter beschikking stellen
Railport het mandaat geven om de tender te organiseren
transportovereenkomsten opsplitsen in 'long-haul' en 'short-haul' (first/last mile in de haven) tegen de opstart van de bundeling