De Pierre Vandammesluis, het Pierre Vandammehuis, een monument... In Zeebrugge kan je niet om Pierre Vandamme heen. Hoe komt dat en wie was hij? Wie even halt houdt aan het monument aan de ingang aan de Kustlaan van het Pierre Vandammehuis, leest het volgende: ‘Pierre Vandamme, bezieler van de wederopbouw, expansie en toekomst van de haven van Zeebrugge’. Zo eerde de Brugse bevolking hem in 1975. Op 18 maart 2023 is het 40 jaar geleden dat hij stierf. Een beknopte terugblik.
Als zoon van juwelier Jan Vandamme en Blanca Valcke zag hij op 10 juli 1895 het levenslicht in Brugge. Al van jongs af aan was hij een vat vol passie voor de haven. Hij was pas twaalf toen hij langs het zeekanaal tussen Brugge en Zeebrugge de feestelijke activiteiten bewonderde voor de officiële inhuldiging van de haven door koning Leopold II op 23 juli 1907. Vanaf dan zou de haven nooit meer veraf zijn.
Aanvankelijk trad hij in de voetsporen van zijn vader en werd juwelier. Maar de roep van de haven was luider. Hij begon zijn ideeën voor de Brugse haven na Wereldoorlog I stilaan publiek te maken. In 1932 kreeg hij zijn benoeming in het havenbestuur als vertegenwoordiger van de stad Brugge. Wereldoorlog II kondigde zich aan en de voorhaven in Zeebrugge werd net als in de vorige oorlog grondig vernield. Pierre Vandamme werd na Wereldoorlog II aangesteld tot voorzitter en afgevaardigd bestuurder van de Maatschappij van de Brugse Zeevaartinrichtingen. Hij zette zijn schouders onder de niet-vanzelfsprekende heropbouw. De jaren die volgden was hij de drijvende kracht in het aantrekken van nieuwe trafieken. Ook de verdere uitdieping van de vaargeul gebeurde onder zijn impuls. En dit zorgde dan weer voor nieuwe verkeersstromen, zoals de passagierslijnen op Engeland.
Lees de nieuwsbrief van de digitale Thuishaven en maak kennis met bekende en minder bekende kanten van de haven. Welke activiteiten vinden er plaats in jouw regio, wie zijn de mensen die er werken en wat betekent de haven op wereldschaal?
In juli 1956 werd Pierre Vandamme burgemeester van Brugge. Ook als stadsbestuurder bleef de haven hem na aan het hart liggen. Zijn bestuur was vooral gericht op de ontwikkeling van de haven, met inbegrip van de vissershaven en het aantrekken van industrie in de Brugse binnenhaven.
De tweede helft van de jaren zeventig was een keerpunt. De inmiddels tachtigjarige Bruggeling besloot ontslag te nemen als burgemeester en voorzitter van het havenbestuur. De Brugse bevolking wuifde hun geliefde burgemeester en havenvoorzitter uitgebreid uit. In Zeebrugge kreeg de nieuwgebouwde zeesluis de naam ‘Pierre Vandammesluis’ en hij kreeg een monument... Dat monument staat nu aan de ingang van het Pierre Vandammehuis in Zeebrugge. Maar dat is niet waar het eerst stond. Oorspronkelijk vond je het op het einde van de Havendam (ook wel de ‘oude muur’ genoemd) in de voorhaven van Zeebrugge. De geliefkoosde plek van waaruit Pierre Vandamme heel vaak stond te turen over zijn haven en de zee.
