Dat Europa werk moet maken van een echt industrieel beleid, klonk luid toen captains of industry van de Antwerpse haven hun ‘Antwerp Declaration’ lanceerden tijdens het Belgische Voorzitterschap van de EU eerder dit jaar. Ondertussen onderschreven bijna 1300 organisaties de oproep, ook Port of Antwerp-Bruges.
Europese Havenstrategie komt eraan
De ‘Antwerp Declaration’ voor een echt industrieel beleid wordt door de nieuwe Europese Commissie van Ursula von der Leyen opgepikt. Ze werkt aan een Clean Industrial Deal en geeft ook opdracht tot een Europese Havenstrategie.
De oproep is niet in dovemansoren gevallen bij de nieuwe Europese Commissie. Onder leiding van Ursula von der Leyen zal de Commissie de komende vijf jaar sterk inzetten op het aantrekken van investeringen, het creëren van leading clean tech markten en het ondersteunen van de concurrentiekracht van bedrijven. Dit alles zonder de Europese klimaatdoelstellingen en de Green Deal los te laten. Industrialisering en decarbonisering/klimaat zullen hand in hand moeten gaan, zo stelt von der Leyen. Daarom wordt ingezet op het ondersteunende kader, ook wat betreft het klimaatbeleid, bijvoorbeeld door een ‘water resilience’-programma.
De juiste inhoud van deze ‘Clean Industrial Deal’ zal snel duidelijk worden, want von der Leyen beloofde in de eerste 100 dagen van haar mandaat met een concreet actieplan te zullen komen. Port of Antwerp-Bruges noteerde uit de mission letters het idee om een ‘Industrial Decarbonisation Acceleration Act’ uit te werken en de aankondiging van een ‘Competitiveness Fund’. Ook zal de Commissie werk maken van een nieuwe visie op het Europese mededingingsbeleid en zet ze in op het bevorderen van de marktvraag voor de circulaire economie. De opdracht om de energieprijzen in Europa naar beneden te halen, is een kernelement van deze aangekondigde strategie.
Nieuwe Europese ploeg
Ursula von der Leyen kreeg in juli een tweede termijn als Commissievoorzitter. Zij stelde midden september haar nieuwe ploeg voor. Voor die aan de slag kan, worden deze kandidaat-Commissarissen in november aan de tand gevoeld in het Europees Parlement. Als dat goed loopt, zal de nieuwe Europese ploeg wellicht nog aan het einde van dit jaar officieel van start gaan.
We volgen deze ontwikkelingen met veel aandacht, want heel wat Europese beleidsinitiatieven hebben een impact op de haven, gaande van milieuwetgeving, over klimaatdoelstellingen tot maritieme veiligheids-, en transportregels, enz. Europese financiering heeft bovendien al voor heel wat ondersteuning in de haven gezorgd. Zo worden bijvoorbeeld, dankzij Europese steun (CEF), walstroomvoorzieningen geïmplementeerd om cruiseschepen die aanmeren in Zeebrugge van groene stroom te voorzien. Hiermee lopen we voor op de verplichting om walstroom aan cruiseterminals te verstrekken tegen 2030. Een ander voorbeeld is de EFRO-steun voor NextGen Demo, een proeftuin voor vernieuwers op vlak van grondstof- en energietransitie.
Europese havenstrategie
Von der Leyen geeft haar Commissaris die bevoegd is voor Transport de opdracht tot het ontwikkelen van een alomvattende Europese Havenstrategie. We begrijpen dat deze in eerste instantie ingestoken wordt vanuit een veiligheidsdenken. Havens zijn kritieke infrastructuur voor Europa en in uitdagende geopolitieke tijden als vandaag vraagt dit om de nodige aandacht. Maar ook de rol van havens in de industriële verankering, de concurrentiekracht en de duurzame transitie moeten een plek vinden in deze strategie. Havens zoals Port of Antwerp-Bruges hebben het juiste beleidskader en -ondersteuning nodig om de Europese doelstellingen waar te kunnen maken.
Betere wetgeving, minder administratie
Een andere prioriteit die de Commissie-von der Leyen vooropstelt, is het vereenvoudigen en reduceren van de administratieve rompslomp en de talrijke rapportageverplichtingen. Ook zet ze in op betere wetgeving: bestaande wetgeving wordt enerzijds grondig tegen het licht gehouden en gecorrigeerd waar nodig. Nieuwe wetgeving wordt anderzijds onderworpen aan een competitiveness check en ook de impact van nieuwe wetgeving op KMO’s wordt extra nagekeken.
Aan de slag
Port of Antwerp-Bruges kijkt uit naar wat deze aangekondigde initiatieven concreet inhouden en is in gesprek met de Europese, federale en Vlaamse beleidsmakers. Port of Antwerp-Bruges is een industriële cluster waar ‘clean growth’ bij uitstek kan plaatsvinden. We vragen de beleidsmakers dan ook om havens in staat te stellen investeringen te blijven aantrekken. Een aandachtspunt dat we steeds herhalen is de nood om het vergunningenkader te vereenvoudigen en te stroomlijnen.
Verder wijzen we op het belang van een gelijk speelveld, ten aanzien van niet-Europese landen én ten aanzien van EU-landen. Zeker inzake staatssteun moet er strikt toegezien worden dat de markt niet verstoord wordt.
Na de aanname van het ‘Fit-for-55’-pakket en het ‘zero pollution action plan’ ligt er heel wat te realiseren wetgeving op het bord van de nationale en regionale overheden én van de individuele bedrijven. We benadrukken het belang om tot een heldere en haalbare implementatie over te gaan, specifiek met betrekking tot de doelstellingen rond hernieuwbare energie, emissiereducties in de scheepvaart, netto-nul technologieën en kritische grondstoffen, natuurherstel, luchtkwaliteit, enz.
Vlaanderen en Europa
We lezen in het Vlaams Regeerakkoord dat Vlaanderen proactief zal inzetten op de Europese beleidsvorming en haar stem zal laten klinken om mee de Europese agenda te bepalen. En ook de Belgische Europarlementsleden lieten weten de roep vanuit de haven en andere industrieën te hebben gehoord, want nog nooit waren zoveel Belgische/Vlaamse parlementsleden lid van de Commissie Industrie en Energie. Iedereen staat dus in de startblokken om aan de slag te gaan met de nieuwe Europese agenda.
Blijf op de hoogte
Automatisch op de hoogte blijven van alles wat reilt en zeilt in de haven? Schrijf dan in op één of meerdere van onze nieuwsbrieven. Je ontvangt de laatste ontwikkelingen en events dan rechtstreeks in je mailbox.
